Ποιά η αξία της έρευνας;

1.4 δισ. κόστισε η διαστημική αποστολή Ροζέτα. Μηδενικά λένε τα οφέλη για τον άνθρωπο. Αχρείαστη σπατάλη λένε.

Θα αρχίσω με τα βαρετά.

Ας δούμε τους αριθμούς.
Το συνολικό κόστος της αποστολής (1996-2015) ήταν €1.4 δισ. (κατά μέσο όρο €74.7 εκ. ετησίως).
Δηλαδή €3.2 για κάθε Ευρωπαίο φορολογούμενο (€0.2 το χρόνο απο το 1996 μέχρι το 2015).

Για να το δούμε και συγκριτικά:

• Tιμή εισιτήριου σινεμά Αθήναιον (Παρ.-Κυρ.): €7.5
• Κόστος 4 αεροπλάνων Airbus A380: €1.7 δίσ.
• Κόστος Αμερικανικών εκλογών (έτος 2012): $6.9 δίσ. (περίπου €5.0 δισ.)
• Κόστος Ολυμπιακών «Αθήνα 2004»: €8.95 δίσ.
• Κόστος δημόσιας υγείας Μ. Βρεττανίας (NHS - έτος 2012): £121.3 δίσ. (περίπου €151.8 δίσ.)
• Συνολικές εξοπλιστικές δαπάνες Ευρωπαϊκής Ένωσης (άθροισμα εθνικών δαπανών κρατών μελών - έτος 2012): €192.5 δισ.

Αλλά ποιά ήταν η αποστολή του Rosetta;
Να μελετήσει τη χημική σύνθεση ενός κομήτη, απομεινάρια απο τη δημιουργία του Ηλιακού συστήματος. Να μας δώσει πληροφορίες δηλαδή για τις συνθήκες που επικρατούσαν στο Ηλιακό σύστημα όταν αυτό ήταν στα γεννοφάσκια του. Κάποια απο τα συστατικά τέτοιων κομητών πιστεύουμε ότι έπαιξαν ρόλο στη δημιουργία των ωκεανών στη Γή - και συνεπώς στην εμφάνιση της ζωής.

Πέραν των ηλιακών συλλεκτών ρηξικέλευθης τεχνολογίας και την έμπνευση που θα αποτελέσει για τους επιστήμονες του αύριο, η αποστολή δέν έχει άμεσα και μετρήσιμα οφέλη. Όπως κάθε φιλόδοξη έρευνα που σκαλίζει μεθοδικά μέρος της ανθρώπινης άγνοιας για να αποκαλύψει κάτω απ’την κρούστα το πρόσωπο του μέλλοντος, δέ χρειάζεται να έχει.

Λέγεται ότι όταν ο πάμπτωχος Faraday είχε πλέον γίνει διάσημος, τον κάλεσε η βασίλισσα Βικτώρια για δείπνο στο παλάτι. Κάποια στιγμή τον ρώτησε ‘ …και δέ μου λέτε, σε τί μπορεί να χρησιμέψει αυτός ο “ηλεκτρισμός;”’ και της αποκρίθηκε ‘κυρία μου, σε τί χρησιμεύει ένα μωρό;’ (Κατά μιά άλλη εκδοχή η ερώτηση ήταν του πρωθυπουργού Peel, και η απάντηση ανάλογη: ‘Μα κύριε, ενδέχεται να είναι είδος φορολογήσιμο!’)

Σε τί χρησιμεύει η ανακάλυψη της φωτιάς; του τροχού; της πυρίτιδας; της Αμερικής; της ραδιενέργειας; Ότι μάζα και ενέργεια είναι ισοδύναμες; Ή η γνώση ότι η Γή είναι σφαιρική κι όχι επίπεδη και οτι δέν είμαστε το κέντρο του Σύμπαντος; Με τί μέτρα και σταθμά θα ζυγίσουμε το εκτόπισμα της νέας γνώσης και πότε θα πρέπει να γίνει η μέτρηση;

Όλες οι μεγάλες ανακαλύψεις που σε βάθος χρόνου αφήνουν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην ιστορία λειτουργούν ώς οδοσήματα στους δαιδαλώδεις διαδρόμους της. Δέ χρειάζεται να προσπαθούμε να τις δικαιολογήσουμε στο παρόν, γιατί δέν μπορούμε να ξέρουμε τί εγκυμονούν.

Είναι ελπιδοφόρο ότι η ανθρωπότητα ακόμα δείχνει να διαθέτει κάτι απ’ το νεανικό της σφρίγος παλεύοντας να αποκτήσει καινούριες γνώσεις αποκλειστικά και μόνο γιατί απολαμβάνει το ταξίδι. Όταν πάψουμε να επιδοτούμε την έρευνα που δέν έχει άμεσες πρακτικές εφαρμογές θα επέλθει αρτηριοσκλήρωση. Και τότε ας σφραγίσουμε τις πόρτες κι ας σβήσουμε τα φώτα.

Πηγές:
athinorama
Airbus
BBC
Το ΒΗΜΑ
Reuters
European Defence Agecy Data Portal
Office of National Statistics (UK)
European Space Agency