Friday 29 December 2017

Conversations with a 5 year old - Trains and death


We’re at the train station of a former DDR town with time to spare before our connection arrives. A few steps outside the fence gate stands a black-varnished antique steam locomotive, built in the 1920’s, according to an inbuilt inscription. The last time it moved people from here to there was in the 60s’. It was then retired and placed on a pedestal to remind passers-by of the remarkable strides of technology since the dawning of the industrial revolution. My son likes trains so we naturally gravitate towards this fossil of a not so distant era.

- Dad, is this an old train?
- Yup.
- How old?
- It says here it’s about 100 years old.
I know he gets that. Anything above is just ‘hundreds and hundreds’.
He’s clearly impressed so I press on, “and you want to know something cool? This train can move without electricity. See this door?” I point to the front of the boiler; “You can put wood in there and make a fire. This train also had a lot of water in it and it boiled when you made a fire. Hot steam then came out and made these things move”, I show him the pistons, ”can you see where they are connected?”
- The wheels!
- Yup, they push the wheels and make them go round, so the train moves.
- Cooool. and can it go very, very fast?
- Not very fast. The ICE is much faster. This train is quite old and we don’t use it anymore.
He takes a good look at the train.
- And what will happen to it when it is older?
- Well, it will probably stay here for some years and then it will be gone.
- Why will it be gone?
- Because things don’t stay forever as they are, they change. See these houses? A long time from now they will be gone too, and maybe other new houses will be there.
- Our house too?
- Yup, our house too, but not for a long time.
- And you and mama too?
- Yup, mama and I too.
- And Mina (his sister) and I too?
- Yes, you too, but not for a very long time. Nothing lasts forever but it’s not something to worry about because you will have all the time in the world to play with your friends and laugh and make new cool things and have lots and lots of fun!
- Why?
- Well, you see, everything is made up of these really tiny lego blocks. They're not really lego blocks, but they are very similar. We call them atoms. This train here, touch it, it’s hard right? It’s made up of special lego blocks that are quite hard when put together. They are called metals. Now touch my hand, it’s soft, right? These are a different special type of lego block and you can put many of them together and they make up all living things, like me and you and animals and trees and so on.
- And houses?
- Nope, houses are not alive. They don’t eat and drink, and they don’t do kaka and pipi.
The laughter eventually subsides.
- And you see, what happens with all things when they are very, very old, the lego blocks that make them up are taken apart and something new can be built. So maybe some of the lego blocks that now make up papa or mama or Albert will be used to make a cool new flower or a tree or another person or something else. Like when you take your lego spaceship apart and build something else with the bricks.
- And what happens then?
My partner now picks up the baton,
- Well, in the end we all go back to the stars. That’s where all the lego blocks come from. And that’s pretty cool isn’t it?

And there’s that smile again.

Tuesday 29 August 2017

Trippy history of the world.

Monday 6 February 2017

The immersive realism of Studio Ghibli

A beautifully presented video-essay on immersive realism in animation.


Saturday 4 February 2017

Κλιματική αλλαγή

Επειδή διαβάζω διάφορα ευτράπελα για το θέμα της κλιματικής αλλαγής, και καθώς το θέμα εφάπτεται του τομέα μου, επιτρέψτε μου να επισημάνω κάποια πράγματα.

Είναι πολλά τα στοιχεία που αποδεικνύουν επαρκώς οτι είναι ανθρώπινα τα αίτια της κλιματικής αλλαγής. Η κύρια αιτία είναι η αύξηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, όπως το CO2 (κατα ποσοστό 70%) και το μεθάνιο. Απο επιστημονικής άποψης η διαδικασία του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι πλήρως κατανοητή. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Αφροδίτη, η ατμόσφαιρα της οποίας αποτελείται κατα 96.5% απο CO2. Η μέση θερμοκρασία στην επιφάνειά της είναι περίπου 462 βαθμοί Κελσίου. Για σύγκριση, ο Ερμής, ο οποίος έχει πολύ λεπτή ατμόσφαιρα (χωρίς CO2) και ‘ψήνεται’ πολύ πιο κοντά στον Ήλιο, έχει μέση θερμοκρασία επιφάνειας 427 βαθμούς Κελσίου.

Ένας άλλος λανθασμένος ισχυρισμός που επαναλαμβάνουν αρκετοί δημοσιογράφοι και διαδυκτιακοί ειδήμονες είναι ότι οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας της Γής προέρχονται απο φυσικές διακυμάνσεις της ισχύος της Ηλιακής ακτινοβολίας. Αυτή η υπόθεση έχει μελετηθεί απο πολλούς επιστήμονες και αποδείχθηκε λάθος. Αντιθέτως μάλιστα, ενώ η ισχύς της Ηλιακής ακτινοβολίας έχει μειωθεί απο το 1980, οι θερμοκρασίες στη Γή συνεχίζουν να αυξάνονται.


Επίσης λανθασμένος ισχυρισμός είναι οτι τα κλιματικά μοντέλα έχουν μικρή σχέση με την πραγματικότητα. Γνωρίζω ανθρώπους στον τομέα μελέτης κλίματος της NASA που εργάζονται σε αυτά τα μοντέλα (για τη Γή αλλά και για άλλους πλανήτες) και έχω μια αρκετά προχωρημένη κατανόηση των φυσικών διεργασιών που προσομοιώνουν τα μοντέλα αυτά. Τα μοντέλα ενημερώνονται με τα πιό πρόσφατα δεδομένα και μπορούν να αναπαράγουν ιστορικές μετρήσεις. Όσα μοντέλα δέν μπορούν να αναπαράγουν ιστορικές μετρήσεις απορρίπτονται και παύουν να χρησιμοποιούνται.

Η συντριπτική πλειοψηφία των επιστημόνων (σε ποσοστό 97%) που μελετούν τις κλιματικές διακυμάνσεις και που έχουν εξετάσει ενδελεχώς τα δεδομένα συμφωνούν ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα σοβαρότατο πρόβλημα που οφείλεται κυρίως στον ανθρώπινο παράγοντα.

Κλιματική αλλαγή – Επιμύθιο (Mέρος Ά)
Μεσημεριανό με συνάδελφους αστροφυσικούς απο όλα τα μήκη και τα πλάτη της υδρόγειου στην Πανεπιστημιακή καντίνα. Βραστή πατάτα, ρεβυθόσουπα και τρία μαρουλόφυλλα.
- 'Παιδιά', λέω, 'ένα γρήγορο γκάλοπ. Πόσοι απο εσάς νομίζουν ότι είναι κυρίως οι ανθρώπινοι παράγοντες που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή;' Μασάω το μαρούλι.
Με κοιτάνε καλά-καλά.
- 'Όχι, σοβαρά το ρωτάω.'
Οκτώ στους δέκα σηκώνουν το χέρι, δύο συνεχίζουν να τρώνε.
-'ΟΚ, ευχαριστώ. Εσείς για ποιούς λόγους δεν το πιστεύετε;' λέω απευθυνόμενος στους δύο.
Ο ένας αρχίζει να γελάει – 'Μα έλα τώρα... ποιός σοβαρός άνθρωπος δεν το πιστεύει;'
Ο δεύτερος -'Δεν τίθεται ερώτημα εάν πιστεύεις ένα γεγονός ή όχι.´
'Στην Ελλάδα', τους λέω, ' τίθεται και παρατίθεται.´
Με κοιτάνε πάλι καλά-καλά σα να μή με πιστεύουν.
'Καί στην Αμερική', συμπληρώνω.

Κλιματική αλλαγή - Επιμύθιο (Mέρος Β')
Ο ένας εκ των δύο σχολιαστών στην παρακάτω εικόνα είναι Έλληνας κλιματολόγος. Είναι της άποψης ότι για την κλιματική μεταβολή ευθύνεται ο Ήλιος. Άποψη που έρχεται σε αντίθεση με ότι βλέπουμε στις μετρήσεις που δείχνει η πρώτη εικόνα παραπάνω.



Ο σχολιαστής είναι καταρτισμένος επιστήμονας και ανήκει στο 3% των μελετητών του φαινομένου παγκοσμίως που ακόμη αμφισβητούν τα ανθρωπογενή αίτια. Οι μετρήσεις και τα μοντέλα πάντα εμπεριέχουν ποσοστό λάθους, ειδικά όταν πρόκειται για κάτι τόσο πολύπλοκο όσο το κλίμα. Η απάντηση δέν μπορεί ποτέ λοιπόν να είναι ένα απόλυτο ΝΑΙ ή ΟΧΙ, αλλά βρίσκεται πάντα στο φάσμα μεταξύ τους. Οι επιστήμονες υπολογίζουν τις πιθανότητες λάθους ενός μοντέλου χρησιμοποιόντας στατιστικές μεθόδους. Οι πρόσφατες εκθέσεις της ανεξάρτητης Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) του ΟΗΕ συμπεραίνουν ότι:

'Είναι εξαιρετικά πιθανό (ποσοστό βεβαιότητας 95-100%) οτι πάνω απο το μισό της παρατηρούμενης αύξησης της μέσης θερμοκρασίας επιφάνειας της Γής απο το 1951 μέχρι το 2010 ήταν λόγω ανθρώπινων παραγόντων.'
(1) http://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/

Δύο μεγάλες ανεξάρτητες στατιστικές αναλύσεις που δημοσιεύτηκαν το 2014 στα επιστημονικά περιοδικά Climate Dynamics και Climate Risk Management, υπολόγισαν οτι η στατιστική πιθανότητα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής είναι μεγαλύτερη απο 99.9%.
(2)http://www.physics.mcgill.ca/~gang/eprints/eprintLovejoy/neweprint/Anthro.climate.dynamics.13.3.14.pdf
(3)http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212096314000163

Επιστημονική διαμάχη δέν υφίσταται πλέον αγαπητοί φίλοι, παρά μόνο στις τηλεοράσεις και τα πολυμέσα. Η υγιής επιστημονική αμφισβήτηση βέβαια είναι θεμιτό να υπάρχει και οι έρευνες συνεχίζονται. Τα δεδομένα πάντως την σήμερον ημέραν αφήνουν πολύ μικρό περιθώριο για εναλλακτικά σενάρια και 'alternative facts'. Εν πάση περιπτώσει, οι όποιες διαφορετικές επιστημονικές γνωματεύσεις εκγυροποιπούνται μέσω δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά αφού περάσουν απο ομότιμη αξιολόγιση (peer review). Δεν αξιολογούνται με βάση τα like στο facebook.